คำถามที่ตอบไม่ได้
.
ไปเจอโจทย์นี้มาเมื่อวาน โจทย์สำหรับเด็ก ป. 5 ของจีน ถามว่า
.
“ถ้าเรือบรรทุกแกะ 26 ตัว และแพะ 10 ตัว …. ถามว่ากัปตันจะมีอายุเท่าไร?”
.
คำถามนี้ทำให้เด็กๆ งงไปเลย และพอเอามาลงบนโซเชียลเนตเวิร์กก็กลายเป็นไวรัล ว่าจะไปตอบได้ยังไง ชาวเนตพยายามตอบคำถามด้วยวิธีต่างๆ เช่น
.
“กัปตันจะต้องอายุ 18 ปีเป็นอย่างน้อย เพราะต้องเป็นผู้ใหญ่จึงจะขับเรือได้”
.
“กัปตันจะอายุ 36 ปีเพราะเขาอาจจะอยากบรรทุกสัตว์ให้เท่ากับอายุ”
.
หรือคำตอบที่ดูจริงจังมากจาก Weibo “น้ำหนักของแกะและแพะรวมกันประมาณ 7,700 กิโล คำนวณจากน้ำหนักเฉลี่ยของสัตว์ทั้งสอง ในจีน หากคุณจะขับเรือที่มีน้ำหนักมากกว่า 5,000 กิโลกรัมละก็ คุณต้องมีใบอนุญาตขับเรือมามากกว่า 5 ปี ซึ่งอายุต่ำสุดที่ขอใบอนุญาตได้คือ 23 ปี ดังนั้นอายุของกัปตันอย่างน้อยจะต้องเป็น 23+5 ปี = 28 ปี” โอ้โห
.
(แต่บางคนก็บอกว่าจริงๆ แล้วน้ำหนักแกะกับแพะน่าจะเป็นครึ่งเดียวของที่คนนี้ประเมิน)
.
หรือบางคนก็ง่ายกว่านั้น, ตอบว่า “ไม่รู้” หรือ “ข้อมูลไม่พอ” ไปเลย
.
นอกจากนั้นบางคนก็ไปด่าอาจารย์ที่ตั้งคำถามข้อนี้ขึ้นมา กัดแรงๆ ก็เช่น “ถ้าโรงเรียนมีครู 26 คน 10 คนไม่รู้จักคิด แล้วผอ. จะมีอายุกี่ปี” (ฮา)
.
แต่คำถามนี้ไม่ใช่การตั้งคำถามพลาด ฝ่ายการศึกษาของ Shunqing ออกมาประกาศว่า คำถามนี้ตั้งใจถามเพื่อให้นักเรียน “มีความตระหนักถึงการคิดเชิงเหตุผล และคิดนอกกรอบเป็น [..] เพราะมีรายงานก่อนหน้าว่าเด็กประถมในประเทศของเราไม่อาจคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผลได้ โดยเฉพาะในวิชาคณิตศาสตร์”
.
ดังนั้นคำตอบที่ถูกน่าจะเป็น “ไม่รู้” “ข้อมูลไม่พอ” หรือวิธีการอื่นๆ ที่พยายามหาคำตอบอย่างเป็นเหตุเป็นผล และคำตอบที่ผิดน่าจะเป็นการตอบอย่างเช่น “กัปตันจะอายุ 36 ปีเพราะ 26+10=36” โดยไม่ได้แสดงเหตุผลการคิด
.
เรื่องนี้ทำให้คิดขึ้นมาได้ว่า บางครั้ง “ไม่รู้” ก็เป็นคำตอบที่เหมาะสม ที่ถูกต้องกับสถานการณ์ที่สุดเหมือนกัน ในขณะที่ถ้าพยายามตอบว่า “รู้” ทุกอย่าง แล้วต้องมาโกหกเพื่อปิดบังความไม่รู้ ก็อาจทำให้เกิดความเสียหายแบบย้อนกลับไม่ได้ได้
.
การรู้ว่าตัวเองไม่รู้อะไรก็เป็นเรื่องสำคัญ
