มาดูกันให้ชัด ๆ ! ความลี้ลับ และ อัศจรรย์ของ ถ้ำพญานาค เส้นทางลี้ลับ สู่ประตูเมืองบาดาลของพญานคราช
พญานาค หรือ นาค เป็นความเชื่อในภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเรียกชื่อต่าง ๆ กัน แต่มีลักษณะร่วมกัน คือ เป็นงูขนาดใหญ่มีหงอน เป็นสัญลักษณ์แห่งความยิ่งใหญ่ ความอุดมสมบูรณ์ ความมีวาสนา อีกทั้งยังเป็นสัญลักษณ์ของบันไดสู่จักรวาลอีกด้วย พื้นฐานคือพญานาคนั้นมีลักษณะตัวเป็นงูตัวใหญ่มีหงอนสีทองและตาสีแดง เกล็ดเหมือนปลามีหลายสีแตกต่างกันไปตามบารมี บ้างก็มีสีเขียว บ้างก็มีสีดำ หรือบ้างก็มี 7 สี เหมือนสีของรุ้ง และที่สำคัญคือนาคตระกูลธรรมดาจะมีเศียรเดียว แต่ตระกูลที่สูงขึ้นไปนั้นจะมีสามเศียร ห้าเศียร เจ็ดเศียรและเก้าเศียร นาคจำพวกนี้จะสืบเชื้อสายมาจาก พญาเศษนาคราช (อนันตนาคราช) ผู้เป็นบัลลังก์ของพระวิษณุนารายณ์ปรมนาท ณ เกษียรสมุทร อนันตนาคราชนั้นเล่ากันว่ามีกายใหญ่โตมหึมามีความยาวไม่สิ้นสุด มีพันศีรษะ พญานาคนั้นมีทั้งเกิดในน้ำและบนบก เกิดจากครรภ์และจากไข่ มีอิทธิฤทธิ์สามารถบันดาลให้เกิดคุณและโทษได้ นาคนั้นมักจะแปลงร่างเป็นมนุษย์รูปร่างสวยงาม
เรื่องเล่าขานของ “วัดถ้ำเพียงดิน” หรือ “วัดถ้ำศรีมงคล” มาให้ชมกัน ซึ่งถ้ำแห่งนี้เคยมีประวัติและความเชื่อว่าที่นี่เป็นทางเข้า-ออกของธิดาพญานาค เพราะเคยมีธิดาพญานาคมาหลงรักเจ้าชายของเมืองนี้บนโลกมนุษย์ แต่ครั้นพอถึงวันออกพรรษา ธิดาพญานาคต้องกลับสู่เมืองบาดาลเพื่อไปเล่นน้ำกับพญานาคด้วยกัน จนสุดท้าย เจ้าชายตามมาพบ รู้ว่าคนรักของตนเป็นพญานาคจึงขอตัดขาดจากกันที่ถ้ำแห่งนี้จากเรื่องเล่าโบราณมาถึงเรื่องเล่าปัจจุบัน
ถ้ำแห่งนี้อยู่ที่ บ้านดงต้อง ต.ผาตั้ง อ.สังคม จ.หนองคาย ออกมาจาก อ.ศรีเชียงใหม่ มุ่งหน้าไปทาง อ. สังคม จุดสังเกตง่ายๆ คือ ผ่าน วัดอรัญบรรพต ลป.เหรียญ วรลาโภ ต่อมาจะผ่านวัด หินหมากเป้ง ลป.เทสก์ เทสก์รังษี จากนั้นจะมีป้ายบอก น้ำตกธารทอง ก่อนถึงน้ำตกธารทองประมาณ 1 กม. จะมีป้ายบอกทางไปวัดถ้ำเพียงดิน หรือ วัดถ้ำศรีมงคล อีก 14 กม. เมื่อถึงน้ำตกธารทอง จะมีแยกทางซ้ายมือ ไปวัดถ้ำเพียงดิน หรือวัดถ้ำศรีมงคล
นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่าถ้ำแห่งนี้เป็นเส้นทางสู่เมืองพญานาค ที่สามารถเดินทางไปใต้ลำโขง ไปๆมาๆระหว่างหนองคายกับเวียงจันทน์ได้ โดยมีเรื่องเล่าว่า ในถ้ำแห่งนี้เป็นเส้นทางที่พระธุดงด์จากลาวใช้ข้ามฝั่งลอดใต้แม่น้ำโขงเข้ามายังเมืองไทย เป็นถ้ำที่ต้องเป็นพระผู้ทรงศีลอันแก่กล้าเท่านั้นจึงจะเห็นเส้นทางสัญจรดังกล่าว
วัดถ้ำศรีมงคล (วัดถ้ำดินเพียง) มีสถานที่สำคัญซึ่งเป็นที่มาของชื่อวัด ถ้ำดินเพียง มาหลายคนได้เล่าขานกันมาว่า เป็นถ้ำที่พระธุดงค์ประเทศลาวเดินทางข้ามมาโดยไม่ได้ผ่านมาทางเรือแต่เป็นการเดินทางผ่านถ้ำนี้ ซึ่งผู้ที่จะเห็นเส้นทางภายในถ้ำต้องเป็นผู้บำเพ็ญศีลภาวนา หรือเป็นพระอภิญญา
วันถ้ำดิน สภาพด้านในจะมีลักษณะคล้ายเมืองบาดาลของพญานาคตามความเชื่อของชาวบ้าน มีความชื้นและมีน้ำไหลตลอดปี มีก้อนหินเป็นแท่งตั้งวางอย่างจงใจ บางก้อนเป็นโลงศพ มีส่วนเว้าโค้งของหินภายในถ้ำที่สวยงาม การเดินทางเข้าถ้ำควรมีผู้นำทางเพราะถ้าไปเองอาจทำให้หลงทางและเป็นอันตราย
